Σιτάρ

Το σιτάρ είναι έγχορδο ινδικό μουσικό όργανο, περισσότερο διαδεδομένο στις βόρειες επαρχίες της Ινδίας και του Πακιστάν. Η εφεύρεσή του ανάγεται στον 12 αιώνα στη περιοχή του Δελχί.
Κάθε σιτάρ έχει 21, 22 ή 23 μεταλλικές χορδές, εκ των οποίων κανείς παίζει τις 6 ή 7, επειδή βρίσκονται πάνω από τον καβαλάρη. Οι υπόλοιπες βρίσκονται κάτω από τον καβαλάρη και λειτουργούν ως συμπαθητικές. Στο σιτάρ Gandhar Pancham η χορδή για του μπάσους φθόγγους (kharaj) αντικαθίσταται από μία τέταρτη chikari. Κάθε όργανο έχει δύο καβαλάρηδες, έναν μεγάλο (badaa goraa) και έναν μικρό (chota goraa). Η ποιότητα του τόνου προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο οι χορδές ακουμπούν τους επικλινείς καβαλάρηδες. Όταν η χορδή αντηχεί, το μήκος αλλάζει ελαφρά και η άκρη της ακουμπά τον καβαλάρη, δημιουργώντας έτσι ήχους πολύ υψηλής συχνότητας. Αποκτά αντήχηση μέσω των χορδών του, της κοίλης λαβής και τον θάλαμο αντήχησης (ηχείο) από κολοκύθα. Μπορεί να έχει έναν δεύτερο ενισχυτή κοντά στην κορυφή της κοίλης λαβής του.
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του είναι ξύλο τικ για τη λαβή και το ηχείο. Οι γέφυρες του οργάνου είναι φτιαγμένες από οστά ελαφιού, έβενο ή σπανιότερα οστά καμήλας. Συνθετικά υλικά είναι συνήθη σήμερα.
Οι τόνοι που παίζονται ποικίλλουν ανάλογα με τη σχολή, την παράδοση και το στυλ. Συνήθως ακολουθούν τις νότες της ράγκας. Ο οργανοπαίχτης πρέπει να χορδίσει το σιτάρ πριν από κάθε ράγκα, μέσω των ξύλινων καρφιών που βρίσκονται στην κορυφή της λαβής. Μια από τις πιο συνηθισμένες μελωδίες είναι η Kharaj Pancham. Γενικά, υπάρχει ποικιλομορφία ανάμεσα στις μελωδίες, χωρίς να υπάρχει καμία προκαθορισμένη. Τις περισσότερες φορές η μελωδία διαφέρει ανάλογα με τη σχολή διδασκαλίας (gharana) και το κομμάτι που πρόκειται να ερμηνευθεί.
Το όργανο ισορροπεί ανάμεσα στο αριστερό πόδι και το δεξί γόνατο του ερμηνευτή. Τα χέρια κινούνται ελεύθερα, χωρίς να πρέπει να κουβαλήσουν κάποιο από τα βάρος του οργάνου. Ο οργανοπαίχτης παίζει τις χορδές χρησιμοποιώντας μια πένα ή πείρο τεντώματος χορδής, που ονομάζεται mizraab. Ο αντίχειρας παραμένει στην κορυφή της λαβής, πάνω από τον κύριο θάλαμο αντήχησης. Γενικά, μόνο ο δείκτης και ο μέσος χρησιμοποιούνται για το τέντωμα των χορδών.

Tags: